web analytics

Tag: Europa

Geplaatst op

Hetzelfde, maar dan anders

De shortlist van de Europese Literatuurprijs is bekend. Vijf boeken uit vijf landen hebben nu nog kans op de prijs voor het ‘beste vertaalde boek’ van 2013, waarvan de winnaar op 7 september bekend wordt gemaakt tijdens Manuscripta. Maar wat is dat eigenlijk, Europese literatuur?

Het was een aardige column van Bas Heijne in NRC Handelsblad, ergens in de aanloop naar de Europese verkiezingen. Na te hebben gemeld dat hij zich, voor zover hij zich kan herinneren, nog nooit ‘Europeaan’ heeft gevoeld, dist Heijne een paar dolkomische anekdotes op over de geforceerde pogingen om de Europese burger te doordringen van zijn Europese identiteit.… > Lees verder

Geplaatst op

De zichtbare vertaler 17: Europa in de praktijk

Mijn twee dochtertjes van 3 en 5 zijn volmaakt tweetalig. Dat krijg je ervan, als je als Nederlands stel in Frankrijk gaat wonen en daar een bescheiden bijdrage besluit te leveren aan de herbevolking van het platteland. Momenteel bezitten de twee meisjes alleen de (overgeërfde) Nederlandse nationaliteit, maar volgens de huidige Franse wet verkrijgen ze vanwege hun geboorte op Franse grond op hun achttiende verjaardag automatisch ook de Franse nationaliteit, mits ze vanaf hun elfde minstens vijf jaar in Frankrijk hebben gewoond. De Nederlandse nationaliteit hoeven ze daarvoor niet op te geven. Een vervroegde aanvraag van de Franse nationaliteit is mogelijk vanaf 13 jaar.… > Lees verder

Geplaatst op

Traduire, en Europe

« La langue de l’Europe, c’est la traduction. » La citation archiconnue vient d’Umberto Eco, à qui l’on prête aussi la variante moins battue : « La langue de l’Europe, c’est le mauvais anglais. » Ensemble, ces deux sentences résument assez bien la situation linguistique et culturelle du vieux continent. Tout le monde parle anglais ou croit le parler, et en même temps les citoyens européens connaissent très peu leurs voisins, d’où un grand besoin de traductions – et de traducteurs.

La traduction littéraire est avant tout un art du voyage. Voyage linguistique, voyage culturel aussi, où le texte qui se déplace arrive à sa destination changé, prêt à commencer une nouvelle vie.… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 29: Freakonomie

Aardig economisch vraagstukje. Waarom lezen sommige Nederlanders buitenlandse literatuur liever in Engelse dan in Nederlandse vertaling, terwijl hun Nederlands uiteraard beter is dan hun Engels?

Het antwoord is eenvoudig. Neem een oorspronkelijk Zweeds boek, laten we zeggen Stieg Larssons weergaloze Mannen die vrouwen haten. Door het relatief kleine aantal Nederlandstaligen zal de markt voor een Nederlandse vertaling veel kleiner zijn dan voor een Engelse vertaling, waardoor ook de royalty’s en de winst lager uitvallen. Die lagere opbrengst heeft een geringere aantrekkingskracht op vertalers, met als gevolg dat vertalers in het Nederlands kwalitatief minder goed zijn dan in het Engels; de aanbodcurve van vertalers is oplopend.… > Lees verder

Geplaatst op

Tirade 10: Berg en dal

De heuvels van de Morvan zijn groen en golvend. Of eigenlijk zijn het bergen, als je de geomorfologische definitie van ‘berg’ serieus neemt: ze steken vaak meer dan 200 meter boven hun omgeving uit. Vanachter mijn bureau zie ik de twee hoogste, de Haut Folin (902 m) en de Mont Beuvray (821 m). Ook zie ik de berg, nee, heuvel zand die de garagedeur verspert.

Nederlandse literair vertalers zitten qua inkomenspositie in de Europese middenmoot, zo blijkt uit een groot onderzoek van de Europese vertalersraad CEATL (Conseil européen des associations de traducteurs littéraires). De auteurs, Holger Fock, Alena Lhotová en ondergetekende, geven zelf al aan dat het onderzoek vooral indicatieve waarde heeft, want wij zijn geen professionele sociologen of statistici en het was allemaal liefdewerk oud papier – wat niet wegneemt dat het aangenaam werken was daar in het Zwitserse vertalershuis Looren (met uitzicht op échte bergen), en dat de resultaten er niet om liegen.… > Lees verder

Geplaatst op

De zichtbare vertaler 13: Vertalen in Europa (vervolg)

Herinnert u zich Diego Marani nog, de sympathieke ambtenaar van de Europese Commissie die ons, de verenigde literair vertalers van Europa, in Arles de tip gaf om de volksliederen van alle EU-lidstaten in alle EU-talen te vertalen en uit te brengen op cd-rom, met steun van de Commissie? Inmiddels heb ik niet alleen berekend dat die cd-rom maar liefst 594 vertalingen zou moeten bevatten (want we hebben het over 27 volksliederen die in 22 talen vertaald moeten worden – nog afgezien van de 44 minderheidstalen), maar heeft ook Marani zelf niet stilgezeten.

Op maandag 20 april vond er namelijk in Brussel, bij mijn weten voor het eerst, een groot symposium over literair vertalen plaats, georganiseerd door de sympathieke ambtenaar-romancier.… > Lees verder