Dossier Diderot

Flink wat artikelen op deze site zijn gewijd aan het werk van Denis Diderot (1713-1784). Reden genoeg om ook aan deze kwikzilverige denker en romancier een apart dossier te wijden. Hieronder vindt u de stukken die op Hof/Haan over hem te vinden zijn:

• Denis Diderot: schrijver voor de toekomst
  Consult bij de Nederlandse oogarts in de Bourgondische provinciestad Autun (waar de Tour de France laatst nog doorheen kwam). Met grote moeite ontcijfer ik de allerkleinste lettertjes van de leestest, een fragment over de liefde, en daaronder de auteur: Diderot. ‘Die heb ik vertaald!’ roep ik tegen de assistente. Zij: ‘Echt waar? Dat moet vreselijk ...
• ‘Mijn gedachten, dat zijn mijn hoertjes’: het bewegende denken van Denis Diderot
  Een corpulente reus met een stentorstem, altijd aan het woord, druk gesticulerend: wie zich een idee wil vormen van de indruk die Denis Diderot op zijn tijdgenoten moet hebben gemaakt, doet er allereerst goed aan te beseffen dat deze bruisende Bourgondiër iemand was die je moeilijk over het hoofd kon zien. Met zijn 1 meter ...
• Driehonderd jaar Diderot
  Vandaag (5 oktober 2013) is het driehonderd jaar geleden dat Denis Diderot werd geboren. Speciaal voor de gelegenheid hebben we nu ook een dossier Diderot aangemaakt (zie hier rechts in de marge), en aan de eerdere 'Zeven portretten van Denis Diderot' willen we graag het onderstaande portret van de filosoof in zijn oude kamerjas toevoegen, ...
• Eén vrouw is haar geliefde trouw
  Een spons. Misschien is dat wel het beste beeld om Denis Diderot mee te typeren. Een wandelende spons die alles om zich heen in zich opzuigt en het weer uitspuwt zodra er pen en papier in de buurt zijn. Het beeld is grotesk, maar dat is Diderot zelf ook. Tussen het opzuigen en het uitspuwen ...
• Denis Diderot, Jacques de fatalist en zijn meester, fragment
  Hoe hadden ze elkaar ontmoet? Bij toeval, zoals iedereen. Hoe heetten ze? Wat gaat u dat aan? Waar kwamen ze vandaan? Van de dichtstbijzijnde plaats. Waar gingen ze heen? Weet een mens waar hij heen gaat? Wat zeiden ze? De meester zei niets, en Jacques zei dat zijn kapitein zei dat alle goede en slechte ...
• Altijd maar die liefdesverhalen!
  Nawoord bij Milan Kundera, 'Jacques en zijn meester'. Over de overeenkomsten en verschillen tussen Kundera's toneelstuk en de roman van Diderot. ...
• De dolle wanorde van de conversatie
  Waarom Diderot? Omdat hij de levendigste, de grappigste, de ongrijpbaarste is. Neem zijn Contes et romans ter hand in de prachtige nieuwe Pléiade-uitgave, sla het voorwoord, de noten en alle andere onzin over, begin te lezen en je bent verkocht. Wie was Diderot? Zelf zou hij waarschijnlijk hebben geantwoord: ‘Wat doet het ertoe, lees nu maar ...
• Zeven portretten van Denis Diderot
  1. Zittend aan zijn werktafel (Louis-Michel van Loo, olieverf, Louvre) De filosoof, zoals hij zichzelf graag noemde, draagt een glimmende kamerjas en ziet eruit als iemand die weet wat weelde is. Met zijn rechterhand schrijft hij, zijn linkerhand heeft hij op borsthoogte geheven alsof hij in zijn bezigheid is gestoord door de binnenkomst van een onbekende, ...
• Denis Diderot, ‘Dit is geen grap’, fragment
  Fragment uit de Nederlandse vertaling van ‘Ceci n'est pas un conte’.
• De zichtbare vertaler 2: Oude woorden
  Hoeveel begrijpen hedendaagse Franse lezers nog van Franse teksten uit, zeg, de achttiende eeuw? Tien jaar geleden, toen ik net een studie literatuurwetenschap achter de rug had, wist ik het wel: de vraag is verkeerd gesteld, begrip is niet iets wat vermindert met de eeuwen, het verandert alleen. Hedendaagse lezers begrijpen een achttiende-eeuwse tekst op ...
• Encyclopédie, artikel ‘Kaukasus’
  Bergketen die begint boven Colchis en eindigt bij de Kaspische Zee. Dit was de plaats waar de lever van de geketende Prometheus werd verscheurd door een gier of een adelaar. Als we Philostratus mogen geloven, namen de bewoners van de streek die mythe letterlijk en voerden oorlog tegen adelaars, haalden de jongen uit de nesten en doorboorden ...
• Encyclopédie, artikel ‘Adelaar’
  De adelaar is een vogel die aan Jupiter is gewijd sinds de dag dat er als gunstig voorteken een adelaar verscheen toen die god de auguren van het eiland Naxos had geraadpleegd over de afloop van de oorlog die hij ging voeren tegen de titanen. Men zegt ook dat de adelaar hem als kind ...
• Encyclopédie, artikel ‘Kordelier’
  KORDELIER, geestelijke in de orde van Sint-Franciscus van Assisi, gesticht aan het begin van de dertiende eeuw. De kordeliers gaan gekleed in een lang, grijs wollen gewaad. Ze hebben een kleine kap of kaproen, een mantel van dezelfde stof en een koord om hun middel dat met drie knopen is vastgemaakt, vandaar de naam kordeliers. ...
• Encyclopédie, artikel ‘Monnikskap’
  MONNIKSKAP, kledingstuk dat wordt gebruikt door de bernardijnen, de benedictijnen enzovoort. Er zijn twee typen monnikskap: een witte, zeer wijde, die men bij ceremoniële gelegenheden draagt, en een zwarte, die deel uitmaakt van het gewone habijt. Mabillon beweert dat de monnikskap en de scapulier ...
• De nasleep van een goede grap
  Je hebt schrijvers bij wie elke verkeerd gezette komma een smet op het overigens zo glorieus blinkende blazoen vormt. En je hebt er die zelfs door de ernstigste constructiefouten nog niet van hun glans kunnen worden beroofd, eenvoudigweg omdat de kern van hun kunstenaarschap niet in formele perfectie, maar in iets heel anders gelegen is: ...