[In het voorjaar van 2024 heb ik op verzoek van Uitgeverij Orlando de vertaling van Moi qui n’ai pas connu les hommes herzien, een roman van Jacqueline Harpman uit 1995. De oorspronkelijke vertaling, Ik die nooit een man heb gekend, door Peggy van der Leeuw, verscheen in 1998 bij Uitgeverij Thôth. Hoewel het oplappen van oude vertalingen een twijfelachtige reputatie heeft – als een vertaling gebreken kent, is hervertalen dan niet de aangewezen optie? – komt het vaak genoeg voor; een vertaling laten herzien kost nu eenmaal minder dan een vertaling laten overdoen. En soms volstaan marginale correcties om een boek beter te maken.… > Lees verder
Emmanuel Bove, Het voorgevoel
Om de paar maanden reserveer ik een verloren dag om op wikipedia een paar lemmata te schrijven over Franse schrijvers of over Nederlandse dan wel Vlaamse literaire vertalers. Het gaat daarbij om twee categorieën die het qua zichtbaarheid niet bepaald onder de markt hebben, zoals het in België heet: Franse schrijvers, omdat Franse literatuur – Michel Houellebecq daargelaten – sinds enige decennia een zinkend cultuurgoed is geworden; literair vertalers, omdat literair vertalers, zoals iedereen weet, uit hoofde van hun stiel te allen tijde nederig, dienstbaar en bescheiden zijn.
Toen ik dus constateerde dat er over de Franse romancier Emmanuel Bove (1898-1947), van wie onlangs de prachtige korte roman Het voorgevoel in het Nederlands is verschenen (in de vertaling van Mirjam de Veth), wel artikelen te vinden waren in de Perzische, Japanse en Estse wikipedia, en in twee Koerdische dialecten, het Sorani en het Manderani, maar niets in de Nederlandse wikipedia stond, besloot ik per ommegaande in die leemte te voorzien.… > Lees verder
Verhakkeld stormhout
‘Leve de durvers!’, wordt ons dezer dagen toeroepen door de reclameaffiches van een bankinstelling. Ter illustratie van die leus zien we een foto van respectievelijk een jongetje dat in een boom klimt en een meisje dat van een trap glijdt. De suggestie dat ‘durven’ eigen is aan de jeugd, dat jongeren van nature wild, overmoedig en vernieuwingsgezind zijn, legt onze marketeers geen windeieren, maar is zij waar? Jongeren zijn vaak behoudzuchtig en conformistisch, dat is een van de ontnuchterende, zo niet onthutsende bevindingen van het ouderschap. Tegen de voorkeuren en opvattingen die binnen de peergroup opgeld doen, moeten die van ouders het vrijwel altijd afleggen.… > Lees verder
Hooglied op de dood
“Ik hou van je, vroeger, nu en altijd, en altijd zal nu zijn”, zei ze. Maar als ik die nacht in de Ritz nu eens twee voortanden had gemist, twee miserabele botjes, zou ze daar dan ook zijn, onder me, in religieuze vervoering? Twee botjes van elk drie gram, dus zes gram. Haar liefde weegt zes gram, dacht hij, over haar heen gebogen en haar betastend, haar aanbiddend.
Albert Cohens onlangs heruitgegeven roman De uitverkorene van de heer – de vertaling van Belle du seigneur – is een ‘overrompelend liefdesverhaal’, meldt het omslag. Overrompelend is de liefde in elk geval voor Cohens personages.… > Lees verder
De wereld is een perverse veelhoek
‘Eigenlijk ziet hij eruit alsof hij, ergens op een dorpskermis, zijn hoofd heeft gestoken in een gat van een decor waarop een naïeve voorstelling van een leeuwenjacht afgebeeld staat.’ Zo beschrijft Olivier Rolin de met een volle walrussensnor en brede bakkebaarden getooide leeuwenjager die in 1881 door Édouard Manet werd vereeuwigd onder de titel Monsieur Pertuiset, Le Chasseur de Lions. De avonturen van Eugène Pertuiset staan centraal in Rolins laatste, door Katelijne De Vuyst vertaalde roman De leeuwenjager en Manet. Zoveel is duidelijk, helemaal serieus kan Rolin het model niet nemen. Pertuiset heeft ‘het uitdrukkingsloze gezicht van een bruut – of het moet zijn dat het nogal primitieve gevoelens uitdrukt, met de onaangenaam verraste, vagelijk uitdagende blik, zo van “de eerste die in de buurt komt, knal ik neer”.’… > Lees verder
Stollend beton: La Carte et le territoire
Er is maar één Franse schrijver wiens boeken nog voor het verschijnen van de Nederlandse vertaling alom worden besproken in Nederlandstalige boekenbijlagen. Dat is niet alleen tekenend voor het prestige van de hedendaagse Franse literatuur, maar ook voor de uitzonderingspositie van Michel Houellebecq daarbinnen. La Carte et le territoire, zijn begin september verschenen nieuwe roman, heeft te onzent louter lovende kritieken gekregen (lezers die het Frans niet machtig zijn zullen moeten wachten tot mei 2011 om zich er een eigen oordeel over te kunnen vormen).
De besprekingen van die nieuwe roman mogen dan getuigen van Houellebecqs status aparte binnen de Franse letteren, dat laat onverlet dat de commentatoren er over de hele linie niet echt raad mee lijken te weten.… > Lees verder