web analytics

Tirade 23: Babel

Je zou het haast niet voor mogelijk houden, en dat is het eerlijk gezegd ook haast niet, maar soms doen vertalers iets anders dan vertalen of bloggen. Nadenken over een zelf te schrijven roman, bijvoorbeeld.

Mijn vroegste plannen voor een roman met de titel Babel moeten uit het jaar 2000 stammen: in mijn aantekenboekje staan de eerste ideeën die er betrekking op hebben vlak voor een krantenknipsel met Arnon Grunbergs ‘rechten van een schrijver’ (New York, 22 oktober 2000). Lange tijd heb ik er kennelijk niets mee gedaan, of alleen in gedachten, want pas op 10 augustus 2001 zette ik een aantal ideeën in de computer.… > Lees verder

Tirade 22: Het vertaalprobleem

In een blog over vertalen mag een concreet vertaalprobleem niet ontbreken, bij wijze van blik in de keuken. Zoals gezegd werk ik momenteel aan de essaybundel Une rencontre van Milan Kundera, en het ligt dus voor de hand om daar een voorbeeld aan te ontlenen: een willekeurig vertaalprobleem van het hardnekkige soort, waar je zittend, lopend, douchend, slapend en etend urenlang over nadenkt voordat je in de buurt komt van een oplossing – die soms verrassend dicht bij het beginpunt kan liggen, maar soms ook helemaal niet.

Eerst de tekst maar even in het Frans: ‘Je la connaissais depuis longtemps. Elle était intelligente, pleine d’esprit, elle savait parfaitement maîtriser ses émotions et était toujours habillée si impeccablement que sa robe, tout comme son comportement, ne permettait pas d’entrevoir la moindre parcelle de sa nudité.… > Lees verder

Tirade 21: Interpreterende transfer

Na mijn vorige post bedacht ik ineens dat mijn polemiekje met Bloemen en Segers nog een vervolg had gehad, of liever gezegd bijna had gehad, want de column die ik had geschreven over de door hen verzorgde Terminologie van de vertaling moest in Filter wijken voor een uitgebreide recensie. Hier alsnog een lichtelijk ingekorte versie van het stukje, dat goed in het kader van dit blog past en een aantal dingen naar mijn idee helder verwoordt. (Voor de volledigheid zij hier vermeld dat ik later een paar keer prettig met Henri Bloemen heb samengewerkt.)

In het park

Laatst zag ik op een bankje in het park een vertaler zitten.… > Lees verder

Tirade 20: Lichaam

In het najaar van 2001 vond er op de doorgaans zo praktische e-maillijst van de Werkgroep Vertalers van de VvL een heuse intellectuele discussie plaats. Inzet was de vraag hoe het werk van een literair vertaler moet worden gezien: als ambacht, of als uitvoerende kunst?

De hele vraag kan op het eerste gezicht tamelijk onzinnig lijken, omdat de twee mogelijkheden elkaar niet echt uitsluiten, maar het achterliggende meningsverschil is dat allerminst: de ‘ambacht’-optie werd verdedigd door mensen die de identiteit tussen brontekst en vertaling wilden benadrukken, de ‘uitvoerende kunst’-optie door mensen (om precies te zijn vooral ikzelf) die het vooral het verschil tussen brontekst en vertaling interessant vonden.… > Lees verder

Tirade 19: Zichtbaar!

In vorige posts klaagden Rokus en ik steen en been over onze onzichtbaarheid, we vertelden hoe we ondanks herhaald psychiaterbezoek en verregaande experimenten met psychedelische drugs maar niet tevreden konden zijn met het lot dat ons als ondergewaardeerde vertalers ten deel viel, en we kondigden al een spectaculaire job shift naar de popmuziek aan (we zijn een stuk jonger dan de Rolling Stones, dus dat moet kunnen).

De smalende reacties waren niet van de lucht. Wat zeuren jullie toch over onzichtbaarheid, jullie hebben nu toch een blog? Ja, dat is waar, daar hadden we nog niet bij stilgestaan. Maar dan is de vraag natuurlijk meteen: hoe zichtbaar is het Tiradeblog?… > Lees verder

Tirade 18: Beheersbaarheid

Het boek waar ik momenteel aan werk heet Une rencontre en is geschreven door Milan Kundera. Ik ben zijn vaste vertaler, dit is mijn vierde boek van hem na de romans Identiteit en Onwetendheid en het essay Het doek. Voor wie het nog niet wist: de in Tsjechoslowakije geboren Kundera woont sinds 1975 in Frankrijk en heeft inmiddels acht boeken in het Frans geschreven, twee meer dan de zes Tsjechische titels die hij tot zijn officiële oeuvre rekent (zijn jeugdwerk, met name drie toneelstukken en drie poëziebundels, heeft hij afgezworen). Hij is dus geen Tsjechische schrijver meer en wil ook geen Franse schrijver zijn, maar een Europese schrijver die toevallig het Frans hanteert.… > Lees verder