Dat hij niet alle vrouwen kon krijgen had hem, in zijn jeugd, getroffen als een grof schandaal. Begrijp me goed – zelf kan hij niet meer worden gehoord. Het ging niet om het verleiden; hij had succes gehad, zoals elke man, bij die twee, zeven, dertig of honderd vrouwen die aan elke man zijn toebedeeld, afhankelijk van zijn gestalte en zijn gelaatstrekken, zijn esprit. Nee, wat hem razend maakte, op straat, in de coulissen en de winkeltjes, aan de tafel van allen die hem ontvingen, bij de vorsten en in de tuinen, overal kortom waar vrouwen verkeren, was dat hij niet naar willekeur over een van hen – echtgenote van een mecenas, jong meisje of oude lichtekooi – kon beschikken, haar met zijn vinger kon aanwijzen, waarop zij zou komen en meteen gewillig zou zijn, en hij, na haar ter plekke neergegooid ofwel naar elders meegevoerd te hebben, zijn lust meteen zou bevredigen.… > Lees verder
La violence bridée de Cioran
À la mort de l’auteur franco-roumain E.M. Cioran, survenue en juin 1995, certains commentateurs ne se sont pas arrêtés aux prévisibles éloges mortuaires sur cet ‘orfèvre en vacuité’, ce ‘dandy du doute’, ce ‘chevalier du taste-rien’, mais ont tenté de mettre en relief l’œuvre d’après-guerre, écrite en français, par la confrontation avec les textes d’avant-guerre, écrits en roumain (et seulement traduits en français depuis la fin des années ’80). Ainsi, Ramona Fotiade,[1. Ramona Fotiade, ‘Behind the veil of aristocracy’, Times Literary Supplement, 6-10-1995] dans une généalogie lucide des textes de jeunesse, montre comment les crises nationaliste et religieuse dont Cioran fut secoué dans les années ’30 ont créé le douloureux fond de mémoire que les aphorismes français auraient eu pour tâche de recouvrir; Pierre-Yves Boissau[1.… > Lees verder
Batavus Droogstoppel, Max Havelaar: la double face du calvinisme
L’anticolonialisme, devenu dominant en Hollande dans l’après-guerre, ne fait décidément plus l’unanimité. Depuis peu, des commentateurs s’élèvent pour énumérer les vertus de l’ancien régime colonial, d’ex-colonisés expriment ouvertement leur nostalgie de la soumission à la mère patrie, et la générosité relative qui longtemps présidait aux rapports des Pays-Bas avec le tiers-monde se trouve de plus en plus contestée au sein même du gouvernement centre-gauche actuel. Dans ce contexte, il peut être intéressant de relire ce qui est sans doute la meilleure exposition littéraire du conflit séculaire qui oppose, dans la culture néerlandaise, l’égoïsme intéressé à l’altruisme moralisateur : le roman anticolonialiste Max Havelaar, « le Havelaar », comme on dit, pour marquer par cette substantivation que ce texte est digne du statut de classique.… > Lees verder
Cioran, Gevierendeeld, (fragment)
‘U hebt een ruime ervaring, schreef markiezin Du Deffand aan hertogin De Choiseul, ‘maar er is één ervaring die U mist en die U naar ik hoop nooit zult hebben: verstoken zijn van gevoel, en daarbij gekweld worden door het besef niet zonder te kunnen.’
Op het hoogtepunt van de gekunsteldheid vertoonde de achttiende eeuw een nostalgisch verlangen naar naïviteit, naar de toestand waaraan het haar het meest ontbrak. Tegelijk werden naïeve, ware gevoelens beschouwd als het erfdeel van wilden, argelozen of dwazen, ontoegankelijke voorbeelden voor gemoederen die slecht waren toegerust om zich te wentelen in ‘domheid’, in simpele ongekunsteldheid. Als het verstand eenmaal oppermachtig is, keert het zich tegen alle waarden die vreemd zijn aan de uitoefening ervan en verliest het elke verankering in zoiets als de realiteit.… > Lees verder
Blue Angel. De teloorgang van een sekstheater
The Blue Angel was het oudste sekstheater van Nederland. Door het oprukken van video- en telefoonerotiek kwam de klad in de branche en moest de tent na twintig jaar de poorten sluiten. Rokus Hofstede werkte er als ‘stoepier’.
VOORJAAR 1988. Het rode schijnsel waaiert uit over de Voorburgwal. De met koper beslagen poort van het theater staat ingeklemd tussen een coffeeshop en een hoerensteeg. Erica – cowboylaarzen, hoogblond haar – roept vanaf de stoep een groepje jongens na. ‘Lekkere live-show, je zit er met je neus bovenop!’ Ze zal me voorstellen aan de baas en bazin.
Langs het hok van de technicus, door het schaars verlichte zaaltje, bereiken we de kleine, rommelige kleedkamer.… > Lees verder
Laermans contra Bourdieu: de logica van de verkettering
[Reactie op ‘Een te grove sociologische borstel? Kanttekeningen bij Pierre Bourdieus Les Règles de l’art‘, Rudi Laermans, in: Boekmancahier, 1994:19, p. 6-25]
Wie een stelling van verschillende kanten belaagt, loopt het risico in zijn eigen vuurlinies terecht te komen. Zoiets overkomt Rudi Laermans in zijn brede kritiek op Bourdieus kunstsociologie. Laermans mobiliseert zeer ongelijksoortige argumenten, hij vuurt zijn pijlen af vanuit zeer uiteenlopende hoeken. Al is de algehele strekking van zijn stuk eenduidig, zijn afzonderlijke standpunten zijn dat zeker niet. In deze reactie wil ik op een paar inconsistenties in zijn standpunten wijzen en bij de strekking van zijn stuk een kanttekening plaatsen.… > Lees verder