Als er echt hele gebieden onder islamistische controle zouden komen te staan, denk ik dat er verzetsdaden zouden plaatsvinden. Er zouden aanslagen en schietpartijen plaatsvinden in moskeeën, in cafés waar veel moslims komen, omgekeerde Bataclans kortom. En de moslims zouden niet alleen maar met kaarsen en bossen bloemen reageren. Dus ja, dan zou het heel snel kunnen gaan. Een van de opmerkelijkste dingen in de reacties op de fameuze ‘brief van de generaals’ was toch wel het aandeel van de Fransen dat in de nabije toekomst een burgeroorlog verwacht. Ik geloof persoonlijk niet dat de voorwaarden daarvoor momenteel aanwezig zijn. Ten eerste zou de politie dan niet in bepaalde wijken moeten kunnen komen; dat is niet het geval. Het kost moeite, ze moeten soms forse middelen inzetten, maar het lukt ze wel. Vervolgens zou ook het leger er niet meer moeten kunnen komen, wat me vooralsnog onwaarschijnlijk lijkt. En ten slotte zou de jihadistische fractie van de salafisten, die een zeer kleine minderheid vormt, het moeten winnen van de quiëtistische meerderheid. Om al die redenen lijkt een burgeroorlog in Frankrijk me momenteel onwaarschijnlijk. Maar de geschiedenis leert ons een vreemde maar constante les die we niet moeten vergeten: ze wordt niet gemaakt door meerderheden, maar door gewelddadige, vastberaden minderheden. Aan het begin van de Franse Revolutie wees niets erop dat een extremistische factie van de montagnards zou winnen en de Terreur zou instellen. Niets wees er aan het begin van de Russische Revolutie op dat de bolsjewieken de macht zouden grijpen en vervolgens meteen zouden beginnen met de oprichting van de Goelag. Natuurlijk lijkt de vergelijking met de huidige situatie absurd: dingen gebeuren nooit op dezelfde manier, de Russische Revolutie verliep niet op dezelfde manier als de Franse, de Iraanse Revolutie ging weer anders; hoe dan ook mag het gevaar van extremistische minderheden nooit worden onderschat.
[fragment uit Michel Houellebecq, Een paar maanden van mijn leven, vert. Martin de Haan, De Arbeiderspers 2023]
